Rada Europy jest to międzynarodowa organizacja rządowa skupiająca prawie wszystkie państwa Europy oraz kilka państw spoza Europy (np. Armenia, Azerbejdżan). Rada Europy to odrębna i nieco starsza organizacja od Unii Europejskiej. Jej głównym celem jest osiągnięcie większej jedności między członkami w celu zapewnienia rozwoju ekonomicznego, społecznego i gospodarczego ponadto jej kompetencje obejmują także ochronę praw człowieka oraz ochronę demokracji. Powstała 5 maja 1949 roku w wyniku podpisania przez 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy). Ma swoją siedzibę w Strasburgu i obecnie liczy 47 członków.
Rada Europy często mylona jest z Radą Europejską lub Radą Unii Europejskiej.
Organy Rady Europy
a) Komitet Ministrów - jest to organ decyzyjny RE składający się z ministrów spraw zagranicznych lub ich przedstawicieli. Kompetencje KM obejmują nadzór nad działalnością Rady Europy i dbałość o jej rozwój. Komitet Ministrów na także prawo zawierania niektórych umów międzynarodowych i wydawania zleceń rządom państw członkowskich. Zbiera się raz do roku i kontroluje czy państwa członkowskie stosują się do wyroków ETPC. Jest również organem, który zaprasza państwa kandydujące.
b) Zgromadzenie Parlamentarne - organ doradczy składający się z parlamentarzystów delegowanych przez parlamenty narodowe. Obecnie liczy 636 członków i przewodniczącego wybieranego na 3-letnią kadencję, jako organ doradczy nie posiada uprawnień prawodawczych. Jego kompetencje obejmują:
- wydaje opinie o państwach kandydujących, budżecie itp.
- wybiera sędziów ETPC ( Europejski Trybunał Praw Człowieka ), KCP ( Komisarz Praw Człowieka ) i szefa Sekretariatu Zgromadzenia
- ma prawo powołać komitety i komisje
- uchwala rekomendacje, uchwały i zlecenia kierowane do KM
c) Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Europy - organ doradczy w zakresie samorządności lokalnej i regionalnej. Jego głównym zadaniem jest promowanie rozwoju demokracji na szczeblu lokalnym i regionalnym, wzmacnia również współpracę graniczną i międzyregionalną. W zakresie jego kompetencji leży również doradztwo KM i ZP w sprawach polityki lokalnej i regionalnej oraz sporządzanie raportów o sytuacji polityki lokalnej i regionalnej w krajach kandydujących do Rady Europy.
d) Sekretarz Generalny Rady Europy - wybierany jest przez Zgromadzenie Parlamentarne na 5 - letnią kadencję. Odpowiada on za codzienne funkcjonowanie organizacji.
e) Komisarz Praw Człowieka Rady Europy - jest pozasądową instytucją, która pilnuje aby prawa człowieka były przestrzegane oraz promuje prawo. Współpracuje z narodowymi i międzynarodowymi organizacjami monitorującymi przestrzeganie praw człowieka.
Głównymi partnerami są: ONZ ( Organizacja Narodów Zjednoczonych ), UE ( Unia Europejska ), OBWE ( Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ).
KPC wybierany jest na 6-letnią kadencję. Oprócz pilnowania, aby prawo należne człowiekowi było przestrzegane posiada również następujące kompetencje:
- może wydawać zlecenia i opinie
- przygotowuje roczne raporty dla KM i ZP
- podróżuje po krajach członkowskich Rady Europy i kontroluje między innymi sytuację w wojsku, sądownictwie, szkołach i sprawdza przestrzeganie praw człowieka. Jeśli stwierdzi, że prawo zostało naruszone może zgłosić ten fakt do odpowiedniej instytucji.
Dzięki powyższym organom wykonującym różne zadania wchodzące w skład ich kompetencji RE działa sprawnie i szybko. Jest to bardzo duże udogodnienie, ponieważ jeden organ nie zajmuje się wszystkim występuje tu podział na organ zajmujący się polityką, organ pilnujący, aby prawo należne każdemu obywatelowi było przestrzegane oraz inne organy.